Verslag van het NVFZ Symposium 5 november

Zaterdag 5 november 2016 stond in het teken van spillage. Dit onderwerp werd door meerdere specialisten belicht vanuit verschillende perspectieven, waardoor het een zeer interessante en leerzame dag werd.

Wat betekent spillage? Gevonden in Kunstwoordenboek van P. Weiland Kunstwoordenboek (1858) Spillage is datgene, wat van de waren uit de vaten en balen naar buiten dringt, en in den ballast valt. 

De gasten werden ontvangen vanaf 09:30 uur met koffie, thee en een heerlijke muffin. We konden alvast kennismaken met zeven verschillende standhouders die al klaar stonden met informatie over hun producten. Er waren leuke gadgets voor de deelnemers aan het symposium. 

Dagvoorzitter Loes Barto heette ons allen (ong. 160 medewerkers vanuit de Zorg) welkom en legde de spelregels van deze dag uit. Derk Allersma, ziekenhuisapotheker met als aandachtsgebied bereiden en hoofd bereidingen bij het UMCG (er gaat niets boven Groningen) opende met zijn lezing het symposium. Hij vertelde over de GMP eisen met betrekking tot het bereiden in de ziekenhuisapotheek. Iedereen die weleens te maken heeft (gehad) met bereiden weet precies wat voor regels hieraan verbonden zijn; van het dragen van beschermende kleding tot en met het niet praten tijdens het omkleden én bereiden. Soms zijn de regels moeilijk te overzien, maar besmetting tijdens een bereiding zit in een klein hoekje en kan leiden tot ernstige gevolgen. De verschillende GMPz -eisen die werden benoemd zorgden dan ook soms voor interessante opmerkingen vanuit de zaal. Zo werden ervaringen vanuit de werkvloer met elkaar gedeeld en vergeleken. 

Nadat Derk Allersma verteld had over de gevolgen van diverse besmettingen, sprak Milenko Pavičićover de micro-deeltjes die je kan tegenkomen tijdens het bereiden. Helaas zie je ze niet altijd. Milenko is een zeer gedreven persoon en voor velen een bekend farmaceutisch microbioloog, trainer en coach bij Pavičić Pharmaceutical Microbiology. Er werd stilgestaan bij de stofdeeltjes die standaard aanwezig zijn in een ruimte, hoe tijdens bereiden zo aseptisch mogelijk gewerkt kan worden en welke deeltjes je het vaakst ziet bij een besmette bereiding. Vaak worden de begrippen aseptisch en steriel met elkaar verwisseld. Aseptisch betekent voorkomen van besmetting. Steriel betekent afwezigheid van levende micro-organismen. Een belangrijk verschilletje. Al met al een interessant verhaal over allerlei levensvormen die je niet wilt tegenkomen in de LAF-kasten of bereidingsruimten. 

Na de eerste twee lezingen mochten we genieten van de lunch, die weer perfect verzorgd werd door de catering van de Unie. Iedereen kon zich opwarmen met een kop soep, broodjes en een verrukkelijke kroket/kaassoufflé, voordat de Koele Keten tijdens bereiding, transport & opslag aan bod kwam.

Bas Guijs, werkzaam als businessunit manager bij Blanken Controls, had de moeilijke taak, om de luisteraars wakker te houden na een voedzame lunch. Dit moment is altijd het meest lastigste tijdstip van de dag. Maar het ging prima ook omdat het een interessant onderwerp is. De Koele Keten, een goed gevonden naam. Dit bedrijf is niet alleen voor de farmaceutische, maar ook voor voedingsmiddelen en chemische industrie. Dus zeer uitgebreid. Ook bij dit bedrijf is er toezicht van IGZ (Inspectie Gezondheid Zorg). Ook dit bedrijf moet zich houden aan de regels en eisen van EU-GDP EU-GMP (European Good Distribution Practice en de European Good Manufacturing Practice). Een nieuw woord voor de meesten van ons was mapping.

Wat is mapping? Temperature Mapping is nodig voor elke ruimte bedoeld voor de opslag en behandeling van producten met een specifieke toegewezen opslagtemperatuur. Het omvat vriescellen, koelcellen, geconditioneerde opslag gebieden, quarantaine gebieden en laad- en losplaatsen. Alles draait om beheersing. Indien er iets fout gaat in deze keten, moeten alle producten worden vernietigd. Over spillage gesproken. 

De laatste spreker, Oscar Breukels, had veel lachers op zijn hand door zijn humoristische opmerkingen. Oscar is werkzaam als ziekenhuisapotheker met als aandachtsgebied bereidingen, in het meander MC in Amersfoort. De afdeling bereidingen (incl. radiofarmacie) is een GMP en GMPz gecertificeerde afdeling die ook een fabrikantenvergunning heeft voor het bereiden van geneesmiddelen voor klinisch geneesmiddelenonderzoek. De afdeling heeft de status van grootbereider en fungeert ook als steunpunt voor farmaceutische thuiszorg. Een uitgebreid pakket. Er kwamen heel wat onderzoekuitslagen langs, van beroepsmatige blootstelling aan cytostatica tot veegproeven in Nederland en van gesloten transfersystemen (CSTD Closed System Transfer Device) tot het werken met een naald. Een paar zeer belangrijke opmerkingen:

  • Veegproeven zeggen niets over het risico voor de medewerker
  • Veegproeven ná schoonmaak zeggen zeker niets over het risico voor de medewerker

Werken met risicovolle stoffen kan gevaarlijk zijn mits je in een veilige omgeving werkt en werkt volgens de geldende regels. Ook werd er een vergelijking gemaakt met kwetsbare motorrijders in het verkeer ten opzichte van inzittenden van personenauto’s. Het risico, per afgelegde km, om bij een verkeersongeval te overlijden, is 25 maal zo groot voor de motorrijders; het risico om in het ziekenhuis te belanden is 20 maal zo groot. Lees ook de column van Robbert Dijkgraaf: De kleinste kans. Over vergelijkingen gesproken. Na deze leerzame dag sloten we af met een drankje en een hapje. Je kon nog even je netwerk updaten en daarna terug naar huis met een tas vol kennis en ideeën.

Ada Alderse Baas-Ris en Lotte de Haan

Spillage_bak